Namaz

Namaz kılabilmek için namazın farzları demek olan bir takım şart ve rükünleri yerine getirmek lazımdır. Şart, bir şeyin dışında olan, rükün de içinde olan esaslara denir. Namazın altı şartı vardır. Bunlar namaza durmadan önce yerine getirilir. 

NAMAZIN ŞARTLARI 

1. Hadesten taharet. 2. Necasetten taharet. 3. Setr-i avret 4. İstikbal-i Kıble 5. Vakit. 6. Niyet. 

1. Hadesten taharet: Namazdan önce hadesten, yani necaset-i hükmiyye denen guslu veya abdesti icap eden şeylerden temiz olmak lazım olduğu gibi, necaset-i hakikiyye denilen maddeten pis sayılan şeylerden de temiz olmak lazımdır. Abdesti olmayan bir kimse abdest alırsa hadesten taharet etmiş, temizlenmiş olur. Bunun için abdest almak lazımdır. Abdestin dört farzı vardır. Yani abdest almış olmak için bunları mutlaka yapmak lazımdır. Bunlar için Allah Teala: Ey insanlar, namaza durmak istediğiniz zaman yüzlerinizi, dirseklere kadar ellerinizi yıkayın, başınızı mesh edin ve ayaklarınızı da topuklara kadar yıkayın ( Maide: 6 ) buyurmuştur. Gusûl lazım olursa, hayız ve nifas durumu olursa, onlardan temiz olmak da lazımdır. İşte bunlar için yapılan temizliğe hadesten taharet denir. 

2. Necasetten taharet: Bunun için de namaz kılan kimsenin bedeni, elbisesi ve namaz kılacak yerin ; kan, irin, sidik, v.s. gibi maddi pisliklerden temiz olmalıdır. 

3. Setr-i avret: Setr-i avret, açılması ayıp olan yerlerin örtülmesidir. Erkeklerin göbek ile diz kapağı arası, kadınların da yüzlerinden, el ve ayaklarından başka her tarafının namaz kılarken örtülmüş olması lazımdır. 

4. İstikbal-i Kıble: Kıbleye dönmek, yani namaza başlarken Kabe’ye karşı durmak demektir. Kabe, Mekke şehrinde Mescidi Haramın ortasında Hz.İbrahim tarafından yapılmış bir binadır. 

5. Vakit: Namazlar belli vakitlerde kılınır. Çünkü Cenab-ı Allah: ‘Şüphesiz namaz, mü’minlere belli vakitlerde farz kılınmıştır. (Nisa.S.:103)’ buyurmuştur. 

6. Niyet: Niyet, esasen azimden ve kat’i karardan ibarettir. Kalbin bir şeye karar vermesi, bir işin ne için yapıldığını düşünmeksizin bilmesi demektir. Namaz hususunda niyet, Allah Teala için hulus ile namaz kılmayı dilemek ve hangi namazı kılacağını bilmektir. 

Namazın Rükünleri: Namazın rükünleri de altı tanedir. Bunlar da: 1- İftitah tekbiri. 2- Kıyam. 3- Kıraat. 4- Rükû. 5- Secde 6- Ka’de-i ahire. 

1- İftitah tekbiri: Namazı açmak, başlatmak için alınan tekbirdir. Namaza başlarken: “Allahü ekber” denir ki, manası, Allah en büyüktür demektir. 

2- Kıyam: Bu da ayakta durmaktır. Sağlığı yerinde olanlar, özellikle farz namazları ayakta kılarlar. Hasta ve rahatsız olanlar da oturarak ve yan yatarak namaz kılabilirler.

3- Kıraat: Bu da namazda bir miktar Kur’an okumak demektir. Namazda çeşitli duaların yanında, Kur’an-ı Kerim’den âyetler okunur. Buna zamm-ı sure denir. Mesela Fatiha dan sonra, namaz surelerinden İhlas ve Kevser sûrelerinden birini okuyabilirsiniz. 

4- Rükû: Bu da namazın farzlarındandır. Ayakta Fatiha ve zamm-ı sure okunduktan sonra, Allahu ekber diyerek eğilinir. Bel ve baş dümdüz olur. Ellerle diz kapaklarından sıkıca kavranır. Kadınlar ise, erkeklerin tersine, parmaklarıyla diz kapağını kavramazlar; sadece ellerini dizlerinin üzerine hafce koyarlar. Bu arada bacaklarını da biraz kırarlar. Böyle yapınca belleri tam düz olmaz; hafifçe eğik olur. Bu hareket de tesettürlerini temin etmek içindir. 

5- Secde: Secde de namazın rükünlerindendir. Secde yedi azayı yani yüzü (burun dahil), iki eli, iki dizi ve iki ayağı yere koymakla yapılır ve iki defadır. 

6- Ka’de-i Ahire: (Son oturuş): Namazların sonunda teşehhüt miktarı oturmak da namazın bir farzıdır. Teşehhüt miktarından maksat, tahiyyat okuyacak kadar bir müddet oturmaktadır. 

İKİ REKAT NAMAZIN TATBİKİ KILINIŞI 

Şimdi bu gördüklerimizi iki re’kat sabah namazının sünnetinde tatbik edelim: Sabah namazının iki re’kat sünnetini kılmak için: “Niyet ettim Allah rızası için bugünkü sabah namazının sünnetini kılmaya” diye niyet edilir, hemen eller yukarıya kaldırılır ve “Allahu ekber” diye tekbir alınır. Daha sonra eller bağlanır, Sübhaneke duası okunur. “Euzzü billahi mineşşeytanirracim, bismillahirrahmanirrahim” denir. Fatiha Sûresi ve bir miktar da Kur’an okunur. Bunun için namaz surelerinden birini (İhlas veya Kevser) okuyabilirsiniz. Arkasından “Allahu ekber” diyerek rükûya varılır. Bu halde iken en az üç kere, “sübhane rabbiyel azim” denir. Sonra, “semiallahu limen hamideh” diyerek ayağa kalkılır. Ayakta, rabbena lekel hamd denir. Sonra “Allahu ekber” diyerek secdeye varılır. Secde de iken üç kere, “sübhanerabbiyel a’la” denir.- Sonra “ Allahu ekber” diyerek kalkılır, bir kere sübhanallah diyecek kadar oturup yine “Allahu ekber”diyerek ikinci secdeye varılır. Bunda da üç kere, “sübhanerabbiyel a’la” denir. Bu ikinci secdeden sonra, “Allahu ekber” diyerek ikinci Rek’ata kalkılır. Ayakta yalnız besmele ile Fatiha suresi ve bir miktar daha Kur’an okunur, birinci rekatta olduğu gibi rükû ve secdeye varılır. İkinci secdeden sonra oturulur ki buna “ka’de” denir. Bunda “Ettahiyyatü lillahi” duası ile “Allahümme salli ve barik” salavatları ve Rabbena Duaları okunur. Sonra “esselamü aleyküm ve rahmetullah” diyerek sağa ve “esselamu aleykum ve rahmetullah” diyerek sola selam verilir. İşte bütün namazlar aşağı yukarı böyle kılınır. Daha sağlam ve geniş bilgi edinmek için bir ilmihal kitabına bakmak lazımdır. 

CUMA NAMAZI 

Cuma günü öğle ezanı okunduktan sonra öğle namazı yerine kılınması farzdır. Dört rek’at cumanın ilk sünneti kılınır. Hutbe okunur. İki rek’at cumanın farzı, dört rek’at son sünnet kılınır ki, bununla cuma namazı tamam olur. Bundan sonra zuhr-i âhir adı ile kılınan dört rek’at ile, vakit sünneti diye kılınan iki rek’at namazı isteyen kılabilir. 

CENAZE NAMAZI 

Cenaze namazını kılmak farz-ı kifayedir. Ayakta kılınan bu namazda imama uyularak niyet edilip tekbir alınır. “Sübhaneke” duası “ve celle senaüke” ile okunur. Eller kaldırılmayarak ikinci tekbir alınır. Salli ve Barik duaları okunur. Üçüncü tekbirden sonra cenaze duası okunur. Bilmeyen dua niyetiyle “Fatiha Sûresi”ni okur. Dördüncü tekbir alındıktan sonra eller yana salınır. Sağa ve sola selam verilir. 

BAYRAM NAMAZI 

Kurban ve Ramazan bayram namazları, cemaatle birlikte bayram sabahları kılınan vacip namazdır. İki rek’at olup birinci rek’atında “Sübhaneke”den sonra üç tekbir alınır. İlk iki tekbirle eller yanlara sallanır, üçüncüde eller bağlanır. İkinci rek’atta, rükûa eğilmeden önce üç tekbir alınır. Her üçünde de eller yanlara salınır. Dördüncü tekbirde rükûa eğilinir. Secdeye gidilerek selam verilir. Bayram hutbesi dinlenir. 

TERAVİH NAMAZI 

Ramazan ayına mahsus sünnet bir ibadettir. Cemaatle kılındığı gibi yalnız olarak da kılınabilir. 20 rek’at olup her iki veya dört rek’atta selam verilir. Her selamdan sonra Salevat getirilir. Kadın ve erkekler kılabilir.